БИОГРАФИЈА
МАЈКА ТЕРЕЗА
Гонџа Агнес Бојаџиу е родена на 26 август 1910 година, на тогашната улица „Поп Кочина” број 14, што се наоѓала на сегашниот плоштад Македонија. Таа била најмалото дете во семејството, имала една постара сестра Ага и еден постар брат Лазар. Ага е родена во 1904 година, а Лазар во 1907 година. Податоците за таткото на Гонџа, Никола Бојаџиу, не се докрај расчистени. Според едни тој бил трговец, а според други аптекарски помошник. Тој бил и член на Советот на Скопје како единствен католик. Починал во 1919 година. Мајката Драна била домаќинка и исклучително религиозна жена. Таа потекнува од фамилијата Бернај од Призрен, Косово. Татко ѝ бил трговец и големопоседник.
Гонџа потекнува од добростоечко семејство во кое владеело правилото да се помогне на секој на кој му е потребна помош. Драна била вредна жена и за да им овозможи на децата сигурен живот, по смртта на Никола, почнала да шие и да везе.
Се верува дека името Гонџа го избрал нејзиниот татко. Тоа е турско име и значи пупка или цвет од роза. Кога таа навршила седум години, тргнала на училиште, прво во црквата „Пресвето Срце Исусово”, а подоцна и во државното училиште. Во Католичката црква во Скопје, каде што била крстена само еден ден по своето раѓање, ја примила и првата причест. Гонџа пеела во хор, играла во црковниот и градскиот театар, танцувала, рецитирала, свирела мандолина, пишувала поезија.
Во почетокот на XX век, католичката црква „Пресвето срце Исусово“ во Скопје, била водена од редот на Исусовци. Отец Фрањо Јамбрековиќ, често пати на верниците им читал писма од мисионерки од Индија и Африка и живописно им го објаснувал животот на мисионерките.
Така, тој одиграл голема улога во одлуката на малата Гонџа да замине за Индија и да го посвети својот живот на Бога.
На 12-годишна возраст, добивајќи повик од Бога, таа ја донела конечната одлука да го напушти Скопје.
По шест години таа конечно го напушта родното Скопје. Од железничката станица во Скопје, заминува за Даблин, Ирска. Заедно со мајка ѝ Драна и сестра ѝ Ага заминуваат за Загреб. Оттаму, по две недели и по последната средба со мајка ѝ и сестра ѝ, Гонџа заминува за Ирска.
ЛОРЕТО
Сестрите од Лорето се дел од Институтот на Пресвета Богородица, од 1609 година основан од дваесет и четиригодишната Мери Вонд. Таа и нејзините први придружници го основале првото училиште во Св. Омер (сега во Франција), во куќа која што сѐ уште постои, но е приватно живеалиште.
Денес, сестрите од Лорето работат на голем број активности: програми за описменување, духовно насочување, советување, управување со прифатилишта за бездомни жени, како и во повеќе аспекти во движењето за поголема правда и мир во светот. Тие се активни на секој континент и работат во околу 150 училишта и се задолжени за едукација на над 70.000 ученици.
На 18-годишна возраст, водена од желбата да стане мисионерка, Гонџа го напушта својот дом и родното Скопје за да се приклучи на сестрите од Лорето, во Даблин, Ирска. Таму, го избира името Тереза по својата патронка Св. Тереза од Лизје. Го изучила англискиот јазик, бидејќи сестрите од Лорето го употребувале тој јазик кога предавале во училиштата во Индија. Иако нејзиниот престој во Даблин бил краток, сестрите ја паметат како „многу мала, срамежлива и тивка”.
На 1 декември 1928 година од Ирска тргнува со брод за Индија. Завреме на едномесечното патување ја пишува песната „Проштевање” (оригинално напишана на хрватски јазик под наслов „Опроштај”) во која ги изразува своите размислувања и чувства за напуштањето на родното Скопје и фамилијата и за патувањето во далечната и непозната Индија. Во Калкута, Индија пристигнува на 6 јануари 1929 година.
На 25 мај 1931 година во Дарџилинг го дава својот прв завет како сестра Тереза. Работи како професорка по географија и по веронаука во училиштето Св. Марија во Калкута.
МИСИОНЕРКИ НА МИЛОСРДИЕТО
На 10 септември 1946 година патувајќи со воз од Калкута за Дарџилинг доживува „повик во рамките на повикот” – инспирација да го напушти манастирот на сестрите од Лорето во Калкута и да се посвети на болните и сиромашните.
На 12 април 1948 година, со декрет од папата Пиј XII, добива дозвола да ја започне својата мисија меѓу најсиромашните на улиците во Калкута.
На 7 октомври 1950 година, Мисијата на Сестрите на Љубовта составена, во тоа време, од дванаесет членови, официјално е воспоставена како диоцезиска конгрегација. Во 1965 година, со декрет од папата Павле VI, редот е ставен директно под папска јурисдикција. На тој начин мисијата се шири и надвор од границите на Индија.
На 25 март 1963 година го основа и машкиот ред Браќа на Љубовта.
Денес, има повеќе од 5000 активни Мисионерки на Љубовта во повеќе од 137 држави низ целиот свет.
БЕАТИФИКАЦИЈА И КАНОНИЗАЦИЈА
По неколкугодишната борба со болест на срцето и белите дробови, Мајка Тереза почина на 5 септември 1997 година на 87-годишна возраст. Во знак на благодарност, индиската влада, на 13 септември, организираше погреб со највисоки државни почести.
Две години по нејзината смрт, Папата Јован Павле II, ја започнува диоцезиската фаза од процесот за беатификација и канонизација на Мајка Тереза.
На 19 октомври 2003 година, Папата Јован Павле II ја прогласува Мајка Тереза за Блажена.
На 17 декември 2015 година, Папата Фрањо го одобрува второто чудо потребно за Мајка Тереза да биде прогласена за светица.
На 04 септември 2016 година, еден ден пред годишнината од нејзината смрт (5 септември 1997 година), Папата Фрањо ја прогласува Мајка Тереза за Светица.
Спомен-куќата на Мајка Тереза
Желбата да ѝ се оддаде почит на најпознатата скопјанка и единствената нобеловка од Македонија, резултираше со реализирање на долгопосакуваната идеја за изградба на Спомен-куќата на Мајка Тереза. По тој повод, на 9 мај 2008 година, беше поставен камен-темелникот на спомен-куќата. По само девет месеци беше изграден објектот посветен на најхуманата жена на светот. Спомен-куќата за посетителите беше официјално отворена на 30 јануари 2009 година.
Локацијата на објектот не е случајно избрана. Имено, на ова место, до земјотресот во 1963 година се наоѓала католичката црква „Пресвето Срце Исусово” во која Мајка Тереза, тогаш Гонџа Бојаџиу, била крстена само еден ден по своето раѓање.
Од отворањето во 2009 година, па сѐ до денес, спомен-куќата е посетувана од 80.000 до 100.000 посетители годишно, меѓу кои биле и голем број претседатели на држави, министри, амбасадори, црковни великодостојници, Аге, внуката на Мајка Тереза, кардиналот Пјетро Паролин (државен секретар на Ватикан), отец Лео Масбург (биограф на Мајка Тереза), Марија Према (генералната сестра на редот на „Милосрдните сестри“) како и многу други.
Галерија
Внатрешноста на изложбениот простор во спомен-куќата на Мајка Тереза е направена со цел да потсетува на типична градска куќа од Македонија на почетокот на XX-от век.
Поставката започнува со фотографии од старо Скопје од почетокот на дваесеттиот век кога Македонија сѐ уште била дел од Отоманската империја, а со цел да се долови духот на овој дел од Балканот како крстосница меѓу ориенталниот Исток и христијанскиот Запад. Преплетувањето на културите се проткајува низ секоја нишка на секојдневјето и е најдобро илустрирана преку изложениот мебел, кујунџиските изработки, облеката итн.
Концептот на изложбата е да се следи животниoт пат на Мајка Тереза од нејзиното детство поминато во родното Скопје преку годините поминати како Мисионерка на Милосрдието, па сѐ до нејзината смрт и беатификација.
Најзначајни предмети изложени во музејот се белото сари со сини ленти (второстепена реликвија), кое е нејзин знак на распознавање и воедно официјална униформа на Мисионерките на Милосрдието, копија од крштеницата издадена во католичката црква „Пресвето срце Исусово“, авторизирани копии од документи со нејзин ракопис и добиени награди.
Меѓу документите се изложени и молитвеникот напишан од Мајка Тереза, копија од Нобеловата награда за мир добиена во 1979 година, како и копија од писмото пратено до градоначалникот на град Скопје, Методи Антов, по повод добивањето на наградата.
Поставката располага со многубројни фотографии кои на најдобар начин ја доловуваат хуманитарната работа на Мајка Тереза и на сестрите од нејзиниот ред.
Амфитеатар
Подрумскиот дел од музејот е конципиран како мултимедијален простор каде што се одржуваат проекции, промоции, едукативни проекти и времени изложби поврзани со животот и делото на Мајка Тереза и воопшто со хуманитарната работа на луѓето од целиот свет.
Капела
Над изложбениот простор се наоѓа капела каде што свештеници од католичката црква одржуваат миси. На свечените миси, поврзани со значајни датуми од животот на Мајка Тереза, се изложува нејзината првостепена реликвија.